Στίχοι: Πέτρος Μίσκος,
Μουσική: Πέτρος Παρασκευάς,
Πρώτη εκτέλεση: De Facto
Λίγο πριν τη θύελλα
ο άνεμος κοπάζει
μα αν βγει η ψυχή στη θάλασσα
το κύμα την αρπάζει
Αναρωτιέσαι μερικές φορές πώς είναι δυνατόν κάποιοι στίχοι να κρύβουν τόσο μεγάλο νόημα σε τόσες λίγες λέξεις. Αφορμή για αυτή τη σκέψη στάθηκε ένα τραγούδι που ναι μεν το γνωρίσαμε αρκετό καιρό πριν, εν τούτοις όμως, συνεχίζει να μας εμπνέει και να μας προβληματίζει. Ο λόγος για το «Μακρύς καιρός κοντεύει» των De Facto.
Πόλεμοι, πείνα, εξαθλίωση, μόλυνση του περιβάλλοντος, αποξένωση, εκμετάλλευση και μοναξιά. Σημεία των καιρών. Ζοφερές εικόνες σαν το κρύο του βαρύ χειμώνα. Ένα κρύο που αρχίζει να περιβάλλει και τις καρδιές μας, αν και αυτές έχουν φτιαχτεί μόνο για θερμά αισθήματα.
Παρόλο που ο χειμώνας είναι δριμύς, έρχεται μια υπόσχεση: «Μακρύς καιρός κοντεύει». Αιώνιος καιρός θα λέγαμε. Μια αιωνιότητα γεμάτη από αντίθετες έννοιες από αυτές που περιγράψαμε παραπάνω. Για όσους το επιλέξουν.
Είναι τρομακτικό να ξέρεις ότι δεν υπάρχει τέλος. Ειδικά αν η κατάσταση στην οποία βρίσκεσαι, μόνο ευχάριστη δεν είναι. Γι’ αυτό «η ψυχή παρακαλά το σώμα να νηστεύει», να μαθαίνει στα λίγα για να κερδίσει τα περισσότερα. Να συνηθίσει στην έννοια της αποκοπής του θελήματός της, όταν αυτό δεν έχει τη σφραγίδα του Δημιουργού, αλλά είναι γεμάτο προσμείξεις.
Η μέρα αποχαιρετά. «Νύχτα μεγάλη νύχτωσε, σκοτάδι της αβύσσου». Γιατί να είναι κακό το βράδυ; Το σημαντικότερο πλεονέκτημά του είναι ότι δεν σε βλέπουν. Κρύβεσαι πίσω από τη μάσκα που έχεις καταφέρει να πλασάρεις στους γύρω σου και συνεχίζεις αμέριμνος και βολεμένος. Πού καιρός για αποκαλύψεις και αλλαγές; Και τι τις χρειάζεται κανείς αυτές, τη στιγμή που περνά καλύτερα στο ημίφως; Αν δημιουργηθεί η ανάγκη για φως, υπάρχει η δυνατότητα του τεχνητού. Και όλα φτιάχνονται.
Μα, μια ακτίνα, ένα αλλιώτικο φως που τρεμοπαίζει και αχνοφαίνεται ανά διαστήματα, σα να προέρχεται από ένα φάρο, θυμίζει εποχές που οι ακτίνες του Ήλιου έκαναν τα πάντα να μοιάζουν τόσο αληθινά και φυσικά! Τι όμορφη αίσθηση! Ξεχασμένη! Το μειδίαμα των ανθρώπων ήταν τρανταχτό γέλιο και στα μάτια τους ήταν ζωγραφισμένη η σοφία. Όχι εκείνη που αποκτιέται με την ανάγνωση τόμων βιβλίων και την απόκτηση μεταπτυχιακών τίτλων, αλλά η μία και μοναδική Σοφία που αποκτιέται μέσα από την αλληλεπίδραση των ανθρώπων και την διάθεση να κοπιάσουν για να εισπράξουν… τη χαρά ότι κόπιασαν. Και το αποτέλεσμα έρχεται μόνο του.
Τελικά, τι γυρεύει η καρδιά μέσα στο σκοτάδι; Από τη μια μεριά να αντικρίζει έρεβος και από την άλλη την πρό(σ)κληση να δώσει τέλος στην τύφλωση. Μαγνητισμένη από την ευκαιρία που της δίνεται, και με τη γνώση του παρελθόντος να τη συνοδεύει, «γυρεύει φάρο η καρδιά το Φως του Παραδείσου» που τόσο άδοξα έχασε.
Η συνειδητοποίηση του κενού της ψυχής μας είναι το πρώτο βήμα. «Ο άνεμος» που μας είχε αναστατώσει πρωτύτερα, «κοπάζει». Νιώθουμε πιο γαλήνιοι και έτοιμοι να ριχτούμε στον αγώνα. Βλέπουμε πιο καθαρά. Κάτι μας ταρακούνησε. Ένας λόγος, μια εικόνα, μια συμπεριφορά, ένα χάδι. Τώρα φαντάζει πιο όμορφη η ζωή, πιο σταθερή. Όλα αυτά όμως, «λίγο πριν τη θύελλα». Μια στιγμή πριν αισθανθούμε τόσο σίγουροι και έτοιμοι να αφήσουμε την ψυχή μας να περπατήσει στα παλιά λημέρια. Να βιώσει και να αισθανθεί ξανά πράγματα που την είχαν συνεπάρει, με την ελπίδα να τα δει από μια άλλη σκοπιά, πιο δυναμική.
«Μ’ αν βγει η ψυχή στη θάλασσα, το κύμα την αρπάζει». Περιμένει στη γωνία εκείνος που προδώθηκε από την απόφασή μας για επαναπροσδιορισμό μας. Θέλει να μας ξανακερδίσει. Κι αυτή την έρμη την ψυχή «τη σέρνει, την τραβολογά, τη ρίχνει μες στα βάθη». Και πώς αυτή να κρατηθεί στην επιφάνεια; «Είναι Θεέ τόσο βαριά, τόσα πολλά τα πάθη»!
Η απόφαση όμως πάρθηκε. Τα βήματα πηγαίνουν από μόνα τους. Η βαριά πόρτα ανοίγει και μια γνώριμη μορφή περιμένει και αγωνιά. «Αν η κατάρα φέρει ευχή, γεννάει ευλογία»[1]. Το θολό ποτάμι ξεχύνεται, τα μάτια χαμηλώνουν και το σκυφτό σώμα δηλώνει την επιθυμία για μια νέα αρχή. Οτιδήποτε περιττό, έφυγε. Χάθηκε. Τώρα άναψε η φλόγα για «να μη φοβάται η ψυχή σκοτάδι, τρικυμία».
Στην έξοδο όμως, το μαύρο χρώμα και το κρύο κυριαρχούν. «Νύχτωσε νύχτα σκοτεινή, βαρύς είν’ ο χειμώνας». Ο άνεμος χτυπά τα παραθυρόφυλλα. το χιόνι φωλιάζει στον κήπο, η βροχή γλύφει την εξώπορτα «μα, δένω κόμπους στο σχοινί και η ευχή κανόνας»[2]. Κάτι έχει αλλάξει σε σχέση με την προηγούμενη βαρυχειμωνιά. Σαν να στοιβάχτηκαν πολύτιμα εφόδια που ήρθε ο καιρός τους για να χρησιμοποιηθούν. Εφόδια που δεν σκουριάζουν, δεν παλιώνουν και δεν εξαντλούνται[3].
Κι η θύελλα είναι πάλι έτοιμη να ξεσπάσει, μα δεν θα βρει ένα θύμα σε εμφύλιο πόλεμο με τον ίδιο του τον εαυτό. «Κάνω ευχή σώμα ψυχή να κάνουν συμμαχία»[4]. Θέλω και τα δύο να είναι πρόθυμα. Να διώξουν όποια ασθένεια τα βασανίζει και να ριχτούν στη μάχη. Κι ας είναι πιο γλυκιά η λιποταξία. Κι ας υπόσχεται περισσότερα, φαινομενικά.
Οι Σειρήνες ζωντανεύουν και αρχίζουν το γλυκό τους τραγούδι. Η ψυχή δένεται στο κατάρτι. Σφαλίζει αυτιά και μάτια. Κλείνει τις διεξόδους. Γίνεται φράγμα που φράζει την ίδια της την επιθυμία. Πράγμα απαιτητικό και κόντρα στο ρεύμα[5]. «Δεν είναι πράγμα εύκολο, δεν είναι λίγο πράγμα να΄ σαι εσύ ο ποταμός κι εσύ να’ σαι το φράγμα». Μα, χρειάζεται! Για να νικήσεις τον «βαρύ χειμώνα» που «έρχεται» και να κερδίσεις το «μακρύ καιρό» που «κοντεύει»[6].
Μακάρι να δομούμε συνεχώς με τέτοιο τρόπο την ψυχή μας, ώστε να επιζητά «να εύχεται το σώμα να παλεύει» και να είμαστε άξιοι μέσα στην αναξιότητά μας να βιώνουμε το «μακρύ καιρό» ακόμη και μέσα σε «βαρύ χειμώνα»[7].
___________________
[1] «Η γαρ κατά Θεόν λύπη μετάνοιαν εις σωτηρίαν αμεταμέλητον κατεργάζεται, η δε του κόσμου λύπη θάνατον κατεργάζεται» (Β’ Κορ. ζ’, 10)
[2] «Πας γαρ ος επικαλέσηται το όνομα Κυρίου σωθήσεται» (Ρωμ. ι’, 13)
[3] «Τα γαρ όπλα της στρατείας ημών ού σαρκικά, αλλά δυνατά τω Θεώ προς καθαίρεσιν οχυρωμάτων λογισμούς καθαιρούντες και παν ύψωμα επαιρόμενον κατά της γνώσεως του Θεού, και αιχμαλωτίζοντες παν νόημα εις την υπακοήν του Χριστού» (Β’ Κορ. ι’, 4-5)
[4] «η γαρ σαρξ επιθυμεί κατά του πνεύματος, το δε πνεύμα κατά της σαρκός. Ταύτα δε αντίκειται αλλήλοις, ίνα μη α αν θέλητε ταύτα ποιήτε.» (Γαλ. ε’, 17)
[5] «Η γαρ δύναμίς μου εν ασθενεία τελειούται» (Β’ Κορ. ιβ’, 9)
[6] «το δε καλόν ποιούντες μη εκκάκωμεν. Καιρώ γαρ ιδίω θερίσομεν μη εκλυόμενοι» (Γαλ. στ’, 9)
[7] «ο Θεός… ουκ εάσει υμάς πειρασθήναι υπέρ ό δύνασθε αλλά ποιήσει συν τω πειρασμώ και την έκβασιν του δύνασθαι υμάς υπενεγκείν» (Α’ Κορ. ι’, 13)
6 σχόλια:
Εξαιρετικά τα σκίτσα σου Αλέξανδρε, αλλά αυτό σου το έχω ήδη πει. Τώρα οφείλω να δώσω τα συγχαρητήρια μου για την ανάλυση του τραγουδιου. Έχεις πηγαία γραφή. Ελπίζω και για άλλα στο μέλλον
Αντί να απαντήσω, παραπέμπω στον υπότιτλο του μπλογκ μας. Νομίζω ότι τα λέει όλα. Σε ευχαριστώ πολύ πάντως...
Έχω εκνευριστεί γιατί δεν καταλαβαίνω τι ακριβώς εννοείς με την απάντησή σου. Αν θέλεις μπορεις να με βοηθήσεις και να μου εξηγήσεις λίγο παραπάνω και με λεπτομέρειες. Άλλωστε έπρεπε να είχες καταλάβει μέχρι τώρα, ότι ο μικρός σε δυνατότητες εγκεφαλός μου, έχει καεί με την μακρόχρονη παραμονή μου σε αυτό το ΛΑΤΡΕΜΕΝΟ νησί. Σ' ευχαριστώ εκ των προτέρων. Φιλιά και από την γειτόνισσα που χασμουριέται συνεχώς (όχι, δεν βαριέται με το μπόγκ σας. Απλά πιστεύει οτι κάποιος τη μάτιασε. Θα σας πω από κοντά ποιος, για να μην εκθέσω πρόσωπα)
Τίποτα ιδιαίτερο δεν εννοώ. Απλά κάτω από το "...στις καρδιές μας" έχει καποια λόγια σχετικά με τα δημιουργήματά μας. Επειδή αναφέρθηκες σε κάτι που έφτιαξα, γι αυτό σε παραπέμπω εκεί.
Χαιρετισμούς επίσης και στη γειτόνισσα. Όσο για το μάτιασμα βρήκα κάτι πραγματάκια σχετικά, από το ιντερνετ στη σελίδα http://www.athos.edo.gr/modules.php?name=Forums&file=viewtopic&p=32811&highlight=#32811
« Κακιά ώρα » και βασκανία
Μ.Μ: Πάτερ Ιωάννη, ποια είναι η « κακιά στιγμή » που λένε, η «κακιά ώρα » ;
π.Ι: Δεν υπάρχει τέτοια ώρα! Όλα είναι στην πρόνοια του Θεού.
Μ.Μ: Είναι μία έκφραση , που λέει πολύ ο λαός μας. Για παράδειγμα, « ήταν κακιά ώρα που δαιμονίστηκε, που ματιάστηκε κάποιος…».
π.Ι: Κακιά ώρα έχει κάποιος από τότε που θα πει « όχι » στο Θεό και "ναι" στο Διάβολο. Από εκείνη τη στιγμή αρχίζει η κακιά ώρα για αυτόν. Γίνεται υποχείριος του Διαβόλου. Όχι ότι υπάρχει αυτή καθ΄αυτήν κακιά ώρα. Αυτός την καθιστά τέτοια.
Μ.Μ: Θέλετε, τώρα, να σχολιάσουμε το θέμα της βασκανίας ; Συζητιέται πάρα πολύ καθημερινά. Νομίζουν μερικοί ότι είναι ματιασμένοι, βλέπουμε μια γιαγιά να « διαβάζει » το εγγόνι της , να φτύνει ή να βάζει το δάχτυλό της μέσα στο ποτήρι, που έχει γεμίσει νερό και λάδι και άλλα τέτοια, κάπου φαιδρά, κάπου μακάβρια… Θέλετε να το σχολιάσουμε τώρα , ή να συνεχίσετε για το Διάβολο;
π. Ι: Μα η βασκανία σχετίζεται με το Διάβολο !
Μ.Μ: Ωραία, προχωρείστε ,παρακαλώ.
π.Ι : Υπάρχει πραγματικά η βασκανία. Δηλαδή η κακή επίδραση από μακριά ή από κοντά ενός ανθρώπου, σε έναν άλλο άνθρωπο . Επίδραση, όμως , μπορεί να υποστεί κάποιος, όταν δεν είναι συνειδητό μέλος της Εκκλησίας. Όταν τώρα κάποιος είναι ματιασμένος, πρέπει να πάει στον Ιερέα να του διαβάσει την ευχή της βασκανίας, ή , αν δεν είναι κοντά Ιερεύς, να πει μόνος του το « Πάτερ ημών » και να παρακαλέσει το Θεό: « Χριστέ μου, σε παρακαλώ, διώξε από πάνω μου την επίδραση του Διαβόλου ». Ποτέ, όμως, στα ξεματιάσματα ! Αυτά δεν είναι σωστά, διότι περιπλέκουν το διαβολικό με το θεϊκό . Ακούς ,για παράδειγμα να λένε οι αυτόκλητες ξεματιάστρες γριές: " Εσύ που μπήκες μέσα του, να βγεις από τις 72 τρύπες του κορμιού του και να πας πάνω στα ψηλά βουνά, στα όρη που είναι ... ελάφια και στάχτη να πέσει στα μάτια εκείνου που μάτιασε...", και κάτι κωμικοτραγικά πράγματα... Και παράλληλα αναφέρουν την Αγία Παρασκευή ή τον Άγιο Παντελεήμονα. Όλα μαζί δηλαδή. Και το τελικό αποτέλεσμα, υπέρ του Διαβόλου!
Μ.Μ: Κάποιες ειδικές ευχές , που υπάρχουν στα ευχολόγια ή στις συνόψεις, μπορεί να τις διαβάζει ο κόσμος;
Π. Ι: Να τις διαβάζει ο Ιερεύς στον κόσμο! Υπάρχουν βέβαια και μερικές προσευχές τις οποίες δεν χρειάζεται να τις διαβάζει ο Ιερεύς. Μόνος του ο πιστός μπορεί να παρακαλέσει τον α ΄ ή το β΄ άγιο. ]
ΑΠΟ ΤΟ ΒΙΒΛΙΟ « ΠΙΣΤΗ ΚΑΙ ΛΟΓΙΚΗ »
Ο ΑΡΧΙΜΑΝΔΡΙΤΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΚΩΣΤΩΦ ΑΠΑΝΤΑ ΣΤΙΣ ΕΡΩΤΗΣΕΙΣ ΤΟΥ ΜΑΝΩΛΗ ΜΕΛΙΝΟΥ
Α’ ταξίδι 1993
ΝΕΟ ΔΡΟΜΟΛΟΓΙΟ 2002
Μετά τον Πλιάτσικα λέω θάρθει και αυτό δε θάρθει:-)? Τα χουμε ξαναπεί μαζί πολλάκις γιαυτό το τραγούδι. Εχει απτην αρχή μέχρι το τέλος σαφές πνευματικό μήνυμα με απόλυτη συνοχή και επίγνωση του τι θέλουν να πουν οι στίχοι, κάτι που προκαλεί μεγάλη έκπληξη για ένα ροκ συγκρότημα, το οποίο μάλιστα έχει γνωρίσει και σημαντική επιτυχία (αυτό κι αν αποτελεί έκπληξη!). Μπράβο που το επαναφέρεις στην επικαιρότητα γιατί δεν είναι απτά τραγούδια του συγκεκριμένου δίσκου που έχουν εντυπωθεί στη μνήμη του κόσμου και αρκετοί πιστεύω θα ξαναπροσέξουν τους στίχους και θα το δουν με άλλο μάτι.
Να σαι καλά care-taker. Είναι αλήθεια πως υπάρχουν τραγούδια που δεν τα έχουμε προσέξει ιδιαίτερα και έχουν να μας πουν πολλά. Εν αναμονή και των δικών σου προτάσεων...
Δημοσίευση σχολίου